„Pani Kasiu, zmarł mój tata. Zostawił testament na mnie. Co mam teraz zrobić? Kiedy mam to zgłosić w urzędzie skarbowym?”
„Czy Nowak może zrzec się dziedziczenia po Kowalskiej? Chodzi o to, żeby nie musiał już brać udziału w sprawie spadkowej. Tak byłoby szybciej i zostanie mniej współwłaścicieli kamienicy do uporządkowania dalszych spraw.”
Bardzo często klienci zadają mi takie i podobne pytania. Za każdym razem cierpliwie tłumaczę kolejność działań, jakie należy podjąć, aby uregulować wszystkie kwestie związane z dziedziczeniem, zarówno ustawowym, jak i testamentowym.
Teraz tę kwestię chcę wyjaśnić także Tobie, abyś mógł swoje działania skierować od razu na właściwe tory, bez czasochłonnego błądzenia. Gotowy? Zaczynamy!
Oświadczenie o przyjęciu albo odrzuceniu spadku
Jest to pierwsza czynność, jaką możesz wykonać po śmierci spadkodawcy.
Na złożenie oświadczenia masz 6 miesięcy od dowiedzenia się o tytule swojego powołania do spadku. Składając oświadczenie w tym terminie masz do wyporu trzy możliwości:
- możesz spadek przyjąć bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe,
- możesz spadek przyjąć z ograniczeniem odpowiedzialności za długi spadkowe (z dobrodziejstwem inwentarza),
- możesz też spadek odrzucić.
Jeżeli oświadczenia nie złożysz, to po upływie tego okresu dziedziczysz spadek z dobrodziejstwem inwentarza.
Stwierdzenie nabycia spadku, akt poświadczenia dziedziczenia
Stwierdzenie nabycia spadku jest sprawą sądową, natomiast akt poświadczenia dziedziczenia sporządza notariusz. Są to dwie różne, ale równoważne drogi do tego samego celu. Celem tym jest natomiast ustalenie:
- czy dziedziczenie następuje na podstawie ustawy, czy też na podstawie testamentu,
- kto dziedziczy po spadkodawcy,
- jaki jest udział każdego ze spadkobierców w całym spadku.
Jeżeli występujesz o stwierdzenie nabycia spadku przed upływem 6 miesięcy od dowiedzenia się o tytule powołania do spadku i nie złożyłeś wcześniej oświadczenia o przyjęciu spadku, będziesz musiał to zrobić teraz. Tym jednak nie musisz się specjalnie martwić, gdyż strażnikiem spełnienia tego wymogu jest obligatoryjnie sąd.
Dział spadku i zniesienie współwłasności
Skoro wiesz już kto i w jakim udziale dziedziczy spadek, możesz spokojnie zająć się kolejnym problem, czyli działem spadku i zniesieniem współwłasności.
Na tym etapie chodzi o dokonanie takich rozporządzeń udziałami w spadku, aby wyeliminować współwłasność. Jak bowiem wspomniałam już wcześniej, w związku z dziedziczeniem kilku osób powstaje sytuacja, w której każda z nich ma swój udział w każdym przedmiocie majątkowym wchodzącym w skład spadku (nieruchomości, samochodzie, pieniądzach, papierach wartościowych, itd.).
Dział spadku i zniesienie współwłasności możesz przeprowadzić na trzy sposoby:
- w postępowaniu sądowym, bez sporu, przedstawiając zgodny projekt wszystkich spadkobierców – uczestników postępowania odnośnie działu spadku,
- w postępowaniu sądowym, jeżeli spadkobiercy nie są zgodni co do działu spadku,
- umową zawartą pomiędzy spadkobiercami, pamiętając, iż forma umowy musi być dostosowania do tego, jakich praw majątkowych dotyczy; jeżeli np. umowa dotyczy udziału w nieruchomości, dla jej ważności koniecznie zachowaj formę aktu notarialnego.
Stwierdzenie nabycia spadku i co dalej?
Po uzyskaniu postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku albo aktu poświadczenia dziedziczenia nie musisz przeprowadzać działu spadku. Jest to czynność, którą możesz wykonać, jeżeli masz w tym jakiś interes.
Niemniej prawomocne rozstrzygnięcie odnośnie powołania do dziedziczenia wiąże się z koniecznością uregulowania innych kwestii prawnych, w szczególności:
- zgłoszenia nabycia praw majątkowych w urzędzie skarbowym,
- zgłoszenia zmiany właściciela nieruchomości bądź pojazdu w urzędzie miasta.
Jest to też moment, w którym możesz ujawnić się jako właściciel (współwłaściciel) w księdze wieczystej nieruchomości.
Podsumowanie
Skoro dobrnąłeś do końca tego artykułu, to z pewnością potrafisz już odpowiedzieć na pytania przedstawione na wstępie.
W pierwszej sytuacji Pani powinna najpierw uzyskać stwierdzenie nabycia spadku albo akt poświadczenia dziedziczenia. Dopiero wtedy może i powinna zgłosić nabycie praw majątkowych tytułem dziedziczenia w urzędzie skarbowym.
W drugim wypadku Pan może spadek odrzucić (jeżeli nie minął już termin) albo rozporządzić swoim udziałem po stwierdzeniu nabyciu spadku.
Jeżeli musisz poradzić sobie samodzielnie z przeprowadzeniem sprawy spadkowej (a w zasadzie spraw!) zachęcam Cię do zapisania sobie tego artykułu. Sięgaj po niego, aby odhaczać kolejne punkty na liście zdań do wykonania. Wtedy będziesz zawsze dobrze zorientowany w sytuacji, gotowy do podjęcia adekwatnych działań. Powodzenia!
Napracowałam się, aby przygotować dla Ciebie ten artykuł 🙂 Jeżeli Ci się podobał, zostaw proszę komentarz. Będzie mi bardzo miło 🙂
Na blogu jest wiele wartościowych artykułów, w których dzielę się z Tobą swoją wiedzą i doświadczeniem, bezpłatnie.
Jeżeli potrzebujesz indywidualnej pomocy prawnej (konsultacji lub poprowadzenia sprawy sądowej), skontaktuj się ze mną: tel.: 509-365-338, e-mail: k.zdun@wp.pl.
Zakres udzielanej przeze mnie pomocy prawnej obejmuje także wsparcie przy zgłaszaniu nabycia spadku w urzędzie skarbowym.